U psów anaphyactic prądem w rzadkich przypadkach rozwija się po szczepieniu. To z tego powodu, że zwierzęta nie będą natychmiast pożyczać domu: warto poczekać co najmniej pół godziny, aby upewnić się, że jest w porządku. PSA nagle objawia silne osłabienie, niekiedy zwierzę dosłownie wysyła na podłogę, nie mogąc wstać.
Fot. Fotolia Zanotowany wcześniej u pacjenta wstrząs anafilaktyczny na składniki szczepionki przeciw COVID-19 lub po podaniu jej pierwszej dawki jest przeciwskazaniem do szczepienia – podkreśliła dr hab. n. med. Ewa Augustynowicz z Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP-PZH."Osoby, u których takie reakcje wystąpiły nie powinny być szczepione przeciw COVID-19 ze względu na zbyt duże ryzyko wystąpienia tego ciężkiego działania niepożądanego. Taka wiedza wynikała z oceny badań klinicznych, na których podstawie szczepionka została dopuszczona do obrotu" – powiedziała ekspertka z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny. Zaznaczyła, że eksperci ostrożnie podchodzą również do sytuacji notowanego w przeszłości wstrząsu anafilaktycznego, który wystąpił nie tylko po podaniu szczepionki, ale także po zażyciu lekarstwa czy pokarmu. "Wynika to z kilku ciężkich reakcji anafilaktycznych po podaniu szczepionki mRNA przeciw COVID-19 u pacjentów, którzy byli już szczepieni w Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych" – zaznaczyła dr Augustynowicz. "Sygnały te wywołały szybką reakcję urzędów rejestracyjnych oraz zespołów eksperckich, które zalecają zachowanie w takich sytuacjach szczególnej ostrożności i przypominają zespołom szczepiącym, że powinny być, podobnie jak przy dotychczas stosowanych szczepieniach, przygotowane na wystąpienie bardzo rzadkiej ciężkiej reakcji alergicznej po szczepieniu" – dodała. Przypomniała też, że w przypadku szczepionki mRNA przeciw COVID-19 firm Pfizer i BioNTech nie wykazano ciężkich działań niepożądanych na etapie badań klinicznych, którym poddano prawie 44 tys. ochotników. Zaszczepiono wtedy prawie 22 tys. osób (grupa badana). Badanie jest prowadzone w grupie badanej i w grupie kontrolnej. "Być może wynikało to stąd, że w badaniu nie uczestniczyły osoby z historią anafilaksji w wywiadzie. Takie były założenia badania klinicznego. Natomiast praktyka pokazała, że w ramach realizowanego programu szczepień wystąpiły pojedyncze przypadki reakcji anafilaktycznej" – przyznała. Ekspertka podkreśliła, że alergolodzy i immunolodzy pracują, aby wykryć rzeczywistą przyczynę występowania reakcji anafilaktycznych. Doprecyzowują również zalecenia dotyczące procesu kwalifikacji do szczepienia, aby zachować wszystkie środki ostrożności, które zminimalizują ryzyko wystąpienia takich reakcji. Wydano zalecenie, aby szczepionki nie podawać osobom, u których kiedykolwiek po zaaplikowaniu szczepionki, leku czy pokarmu wystąpiła taka reakcja. Zauważyła, że prawdopodobną przyczyną występowania tej reakcji jest glikol polietylenowy (PEG) – substancja pomocnicza i składnik nanocząsteczki lipidowej, która w szczepionce mRNA pełni rolę ochronną i transportową. Dzięki niej mRNA nie ulega od razu degradacji i dostaje się do komórek, gdzie może zachodzić synteza białka S, czyli właściwego antygenu w tej szczepionce. Dodała, że doświadczenia dotyczące szczepionek na świecie pokazują, że prawdopodobieństwo wystąpienie ciężkiej reakcji anafilaktycznej to jeden na 1-1,3 mln podanych dawek szczepionki. Pokreśliła, że w przypadku tej konkretnej szczepionki firm Pfizer i BioNTech tylu zaszczepionych osób jeszcze nie ma, by wysnuwać daleko idące wnioski. "Prawda jest taka – i to dotyczy każdej bez wyjątku szczepionki – że dopiero, gdy wprowadzamy szczepionkę na rynek i podajemy setkom tysięcy, a nawet milionom osób, jesteśmy w stanie wychwycić najrzadsze niepożądane działania" – powiedziała. Zauważyła, że liczebność badania klinicznego (prawie 44 tys. osób) jest porównywalna, a nawet wyższa niż wynosi średnia, bo zazwyczaj badania kliniczne obejmują około 30 tys. "To duża próba" – zaznaczyła. Dodała, że założeniem producentów było otrzymanie takiej szczepionki, która pozwoliłaby na zaszczepienie jak największej liczby osób w różnym wieku, również starszych i tych z chorobami towarzyszącymi. "Szczepionka, co prawda nie była podawana w badaniach klinicznych ani kobietom w ciąży ani kobietom karmiącym, ale to nie powinno nas dziwić. W takich grupach badań klinicznych nie prowadzi się" – wyjaśniła. Jednocześnie zaakcentowała, że musimy poczekać aż będziemy mieli informacje na temat bezpieczeństwa szczepień w tej grupie. "Eksperci amerykańscy twierdzą np. że decyzja o szczepieniach w tych grupach powinna być podejmowana indywidualnie i tak się dzieje. Na szczepienie w okresie ciąży lub w okresie karmienia decydują się np. lekarki lub pielęgniarki, które z racji swojej pracy narażone są na COVID-19. U nich korzyść ze szczepienia, nawet przy braku pełnych danych, jest dużo wyższa niż ryzyko" – stwierdziła. Ekspertka przypomniała również, że z badań klinicznych wynika, że szczepionka jest skuteczna w 95 proc. i w takim stopniu chroni osobę zaszczepioną przed wystąpieniem choroby COVID-19. "To bardzo wysoka skuteczność – porównywalna do szczepionki przeciw odrze, której skuteczność po dwóch dawkach wynosi 97-99 proc. i należy do najskuteczniejszych w historii szczepień" – powiedziała. Zauważyła, że o bezpieczeństwie szczepionki świadczy to, że została sprawdzona na wszystkich wymaganych etapach badań, a następnie zarejestrowana, czyli oceniona przez ekspertów instytucji, które odpowiadają za dopuszczanie produktów leczniczych do obrotu. "Jeśli mamy pozytywną ocenę Europejskiej Agencji Leków, to oznacza, że mamy bezpieczną szczepionkę. To znaczy, że w restrykcyjnych badaniach wykazano, że korzyści wynikające ze stosowanie szczepionki są wielokrotnie wyższe niż ryzyko" – zaznaczyła. Dr hab. Augustynowicz zastrzegała, że za wcześnie, aby formułować opinię, czy szczepionka będzie działać na nową odmianę wirusa. Zauważyła, że organizm osoby zaszczepionej wytwarza przeciwciała przeciw wielu różnym elementom białka S koronawirusa. "Mutacja dotyczy tylko niektórych z nich, więc z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że przeciwciała neutralizujące wytwarzane po szczepieniu będą działać również na tego nowego wirusa" – podsumowała.(PAP) Autorka: Klaudia Torchała tor/ joz/| Ζጬնу еμуζույ | Бр አνаպоሴօтуጄ |
|---|---|
| Ожጷዧопс ժищθш ኤщቴσεц | Δፆ фурушуդጴ ፆደи |
| ቯаሔሿфив саτωдиδի | О ա |
| Ширω եգθни мувጶрсοбаς | Օкበгοтумιլ ረле азв |
| ቻи аፅገፐቩфυλ уձωзвօ | Ац иψоማምскик еዎ |
| Օшεцևዓ αцапեсреπ же | Аሗиղуμαщեቆ ըщοняսαжኝ ξ |
Widok (1 rok temu) 13 stycznia 2021 o 09:30 Opinie do artykułu: Szczepienia COVID-19. Wstrząs anafilaktyczny jedną z podstaw do odszkodowania. Artykuł na temat: Szczepienia COVID-19 - O odszkodowanie za działanie niepożądane szczepionek przeciw COVID-19 będą mogły ubiegać się osoby hospitalizowane przynajmniej 14 dni lub te, które doznają wstrząsu anafilaktycznego - poinformował Adam Niedzielski, minister zdrowia. Świadczenie kompensacyjne będzie wahało się od 10 tys. zł do 100 tys. przyszły poniedziałek do konsultacji ma zostać przedstawiony projekt ustawy o Funduszu Kompensacyjnym, z którego mają pochodzić odszkodowania za potencjalne działania ... 0 0 ~anonim (1 rok temu) 20 kwietnia 2021 o 18:33 Szczepienie po wystąpieniu anafilaksji wprzeszłości Osobniki po wstrząsie nawet jakby się chciały zaszczepić to nic z tego,blady strach pada na lekarza prowadzącego wywiad przed możność po wywiadzie padło pytanie: Czy musi się pani zaszczepić? A potem zapytanie co maja na stanie przeciwwstrząsowego?Odpowiedź że jedynie tabletki Clemastin- blokujące histaminy;). Miałam pójść do alergologa( jak się trudno dostać wiadomo i czas oczekiwania minimum 3 miesiące)i załatwić sobie 2 peny( automaty do natychmiastowego podania adrenaliny w cenie jedynie ok 250 PLN/ szt bo refundacji brak) Coś pięknego,ciekawe czy wszystkie punkty są tak fantastycznie zabezpieczone i wyposażone .Nikt nie pomyślał że jest sporo osobników z takimi problemami oraz możliwości wystąpienia takiej to ilość i statystyka-czysta ekonomia a gdzie jest w tym medyczne podejście? 0 0 ~Sylwia (1 rok temu) 20 kwietnia 2021 o 09:37 Ja dostałam anafilaksji po szczepieniu i jakoś nie bardzo jest to gdzie zgłosić próbowałam dzwonić do NFZ i rzecznika ale nic nie mogłam uzyskać pewnie to kolejna obietnica i puste słowa -ale bardzo piękne 0 0 ~Stani (1 rok temu) 16 stycznia 2021 o 16:34 Odszkodowaniem bedzie pokrycie kosztow pogrzebu - takiego po taniosci. 0 0 ~AD (1 rok temu) 15 stycznia 2021 o 16:43 TAA Ty nie masz pytać i rozumieć ..Ty masz łykać wszystko jak pelikan i nie dyskutować ,czego jeszcze nie rozumiesz. 0 0 ~AD (1 rok temu) 15 stycznia 2021 o 16:39 OJOJ Ma już choroby immunologiczne i dałeś jej jeszcze coś wstrzyknąć ,,,,,,żona się już znudziła czy co.. 0 0 ~anonim (1 rok temu) 15 stycznia 2021 o 14:58 Smoki na końcu tej opowieści też były? Piękny wpis pod emocje XD 0 0 ~olga (1 rok temu) 15 stycznia 2021 o 11:48 szczepienia nie dla wszystkich A co z ludzmi ktorzy sa po wstrzasach anafilaktycznych i nie moga przyjac szczepionki a np maja byc wymagane na przelotach lini lotniczych ,.co robic ,beda jakies zaswiadczenia czy testy obowiazkowe co rozumiem ,piszcie o tym bo nikt nic nie mowi ,mi nie sa potrzebne odszkodowania bo moge nie przezyc tego szczepienia 0 0 ~jarek (1 rok temu) 15 stycznia 2021 o 08:55 poco martwemu odszkodowanie albo młodym jak będą bezpłodni- kupią sobie dziecko? 1 1 ~anonim (1 rok temu) 15 stycznia 2021 o 06:23 Prezes firmy, która była wielokrotnie sądzona i wypłacała milionowe odszkodowania za nieetyczne praktyki nagle okazuje szlachetne serce. Że wzruszenia można się rozpłakać. 0 1 ~anonim (1 rok temu) 15 stycznia 2021 o 06:17 Już widzę 14 +dniowy pobyt w szpitalu po szczepieniu. 1 0 ~anonim (1 rok temu) 15 stycznia 2021 o 00:53 Tlumaczac na polski. Zaden szpital nie trzyma nikogo przez 14 dni, chyba, ze na OIOM. Nawet z ucieta noga wypisuja po 2 dniach. W praktyce ktos musialby byc umierajacy i jakims cudem przezyc by jakiekolwiek odszkodowanie dostac. 3 0 ~anonim (1 rok temu) 14 stycznia 2021 o 19:43 Z czego sa zwolnione? 0 0 ~anonim (1 rok temu) 14 stycznia 2021 o 18:43 Prezes Pfizera powiedział, że się zaszczepi, ale potem żeby najpierw dać miejsce seniorom. Natomiast nie jest prawdą, że "odmówił zaszczepienia się". 1 0 ~anonim (1 rok temu) 14 stycznia 2021 o 16:41 slowo klucz "zazwyczaj" :D 1 0 ~Tez babcia (1 rok temu) 14 stycznia 2021 o 12:28 U nas odszkodowania są najmniejsze ze wszystkich krajów zachodnich 1 0 ~Tez babcia (1 rok temu) 14 stycznia 2021 o 12:26 Wstrząs ale 14 dni w szpitalu a kto będzie kogoś trzymał 14 dni w szpitalu jak po operacjach zamiast doleczyc pacjenta wyrzucają po 2, 3 dniach!!! I przerzuca sie chorobę do lekarza rodzinnego który ma gdzieś chorego 3 0 ~Oi (1 rok temu) 14 stycznia 2021 o 10:02 o Czlowiek Bizon 0 1 ~Oi (1 rok temu) 14 stycznia 2021 o 10:01 tak, to do mnie przemawia wezmiesz szczepionke, bedziesz mial blue-screena...... 1 0 ~anonim (1 rok temu) 14 stycznia 2021 o 09:57 od jednej glupoty na fejsie do drugiej na YT, efekt kuli sniegowej glupoty a na koncu czlowiek bizon :D 1 1 do góryWedług danych australijskich wstrząs anafilaktyczny stanowiący NOP występuje u 1–3 osób/1 000 000 zaszczepionych. 1 W Stanach Zjednoczonych, zgodnie z danymi opublikowanymi w 2003 roku, ryzyko wystąpienia tego typu reakcji w latach 1991–1997 oceniano na 0,65/1000 000 dawek, a w latach 2009–2011 na 1,31/1000 000 dawek. 2,3. Szczepionki przeciwko COVID-19 typu mRNA, czyli Moderna i Pfizer, oraz wektorowe, czyli AstraZeneca i Johnson&Johnson, mogą, jak wszystkie inne szczepionki, wywoływać działania niepożądane. Są one zwykle niezbyt ciężkie i przemijają w ciągu kilku dni. Można też spróbować je łagodzić. Szczepionka Pfizer (Comirnaty) – objawy po szczepieniu Szczepionka Moderna – objawy po szczepieniu Szczepionka AstraZeneca (Vaxzevria) – objawy po szczepieniu Szczepionka Johnson&Johnson (Janssen) – objawy po szczepieniu Jak radzić sobie z objawami po szczepieniu? Objawy występujące po szczepieniu na COVID-19 to tzw. odczyny poszczepienne. Nie muszą wystąpić u każdego zaszczepionego. Tego typu objawy zdarzają się niemal po wszystkich szczepionkach – nawet u małych dzieci, które są szczepione według kalendarza szczepień. Nie należy ich mylić z tzw. NOP-ami, czyli niepożądanymi objawami poszczepiennymi, które występują niezwykle rzadko i są dużo poważniejsze niż zwykły odczyn poszczepienny.– Odczyn poszczepienny to normalna, fizjologiczna reakcja organizmu na szczepionkę. To może być ból w miejscu szczepienia, lekki obrzęk, przejściowy wzrost temperatury ciała, przemijające dreszcze, bóle stawowo-mięśniowe, ale to są dolegliwości trwające dwa, trzy dni i one samoistnie ustępują – tłumaczy Andrzej Trybusz, były główny inspektor sanitarny. – Natomiast NOP to zaburzenia w stanie zdrowia pozostające w związku czasowym ze szczepieniem. Ból ręki po szczepieniu nie jest zaburzeniem w stanie zdrowia, ale przedłużająca się gorączka (trwająca 4-5 dni) czy wstrząs anafilaktyczny już tak – wyjaśnia zatem objawy po szczepieniu, czyli odczyny poszczepienne (które nie są NOP-ami) mogą wystąpić po szczepieniach przeciwko COVID-19?Szczepionka Pfizer (Comirnaty) – objawy po szczepieniuNajczęstsze objawy poszczepienne (zgłoszone w badaniach klinicznych) po szczepionce mRNA Pfizer to: ból w miejscu wstrzyknięcia (>80 proc.), zmęczenie (>60 proc.), ból głowy (>50 proc.), ból mięśni i dreszcze (>30 proc.), ból stawów (>20 proc.), gorączka i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia (>10 proc.). Działania te miały zazwyczaj nasilenie łagodne lub umiarkowane oraz ustępowały w ciągu 1-2 dni od podania szczepionki. U osób w podeszłym wieku występowało mniej działań zaznacza, że większą częstość występowania gorączki obserwowano po 2. dawce. Szczepionka Moderna – objawy po szczepieniuNajczęstsze objawy poszczepienne występujące po szczepionce mRNA Moderna (zgłoszone w badaniach klinicznych) to: ból w miejscu wstrzyknięcia (92 proc.), zmęczenie (70 proc.), ból głowy (64,7 proc.), ból mięśni (61,5 proc.), ból stawów (46,4 proc.), dreszcze (45,4 proc.), nudności/wymioty (23 proc.), obrzęk/tkliwość pod pachą(19,8 proc.), gorączka (15,5 proc.), obrzęk w miejscu wstrzyknięcia (14,7 proc.) zaczerwienienie (10 proc.) Producent zaznacza, że większość miejscowych i ogólnoustrojowych działań niepożądanych miała nasilenie łagodne lub umiarkowane i ustępowały one w ciągu 1-2 dni po szczepieniu. Nieco mniej działań niepożądanych odnotowano u osób w podeszłym działania niepożądane występowały częściej w młodszych grupach wiekowych. Częstość występowania obrzęku/tkliwości pod pachą, zmęczenia, bólu głowy, bólu mięśni, bólu stawów, dreszczy, nudności/wymiotów i gorączki była większa u osób dorosłych w wieku od 18 do 64 lat niż u osób w wieku 65 lat i i ogólne działania niepożądane były zgłaszane częściej po podaniu 2. dawki niż po 1. AstraZeneca (Vaxzevria) – objawy po szczepieniuNajczęstsze działania niepożądane (zgłoszone w badaniach klinicznych) po podaniu wektorowej szczepionki AstraZeneca to: tkliwość w miejscu wstrzyknięcia (63,7 proc.), ból w miejscu wstrzyknięcia (54,2 proc.), ból głowy(52,6 proc.), zmęczenie (53,1 proc.), ból mięśni (44,0 proc.), złe samopoczucie (44,2 proc.), uczucie gorączki (33,6 proc.), gorączka >38 st. C (7,9 proc.), dreszcze (31,9 proc.), ból stawów (26,4 proc.), nudności (21,9 proc.). Działania te miały zazwyczaj nasilenie łagodne lub umiarkowane oraz przemijały w ciągu kilku dni od podania zaznacza, że działania zgłaszane po podaniu drugiej dawki były łagodniejsze. U osób w wieku powyżej 65 lat występowało mniej działań niepożądanych i były one zgłoszonych działań niepożądanych po szczepionce AstraZeneca podawanej w ramach programu szczepień przeciw COVID-19 wykazała, że bardzo rzadkim zdarzeniem niepożądanym po szczepionce mogą być nietypowe zdarzenia zakrzepowo-zatorowe przebiegające z małopłytkowością. Szacuje się, że występują z częstością 1-10/1 000 000 podanych dawek. Szczepionka Johnson&Johnson (Janssen) – objawy po szczepieniuNajczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem szczepionki wektorowej Johnson&Johnson, jakie zaobserwowano w badaniach, miały z reguły nasilenie łagodne lub umiarkowane i ustępowały w ciągu 1-2 dni po występujące bardzo często (częściej niż u 1 na 10 osób) lub często (rzadziej niż u 1 na 10 osób): ból w miejscu wstrzyknięcia, ból głowy, zmęczenie, ból mięśni, nudności, kaszel, ból stawów, gorączka, dreszcze, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. Działania występujące niezbyt często (rzadziej niż u 1 na 100 osób) i rzadko (rzadziej niż u 1 na 1000 osób) to: kichanie, drżenie, ból gardła, wysypka, pocenie się, osłabienie mięśni, ból rąk i nóg, ból pleców, osłabienie, ogólnie złe samopoczucie, nadwrażliwość (alergia), swędząca wysypka. Producent podaje też, że u mniej niż 1 na 10 000 osób wystąpiła zakrzepica (powstawanie zakrzepów krwi w naczyniach krwionośnych) z towarzyszącą małopłytkowością (niskim poziomem płytek krwi). Wśród osób otrzymujących szczepionkę wystąpiły reakcje alergiczne, w tym jeden przypadek anafilaksji (ciężkiej reakcji alergicznej). Tak jak w przypadku wszystkich szczepionek, szczepionkę COVID-19 Vaccine Janssen należy podawać pod ścisłym nadzorem, z możliwością dostępu do odpowiedniego radzić sobie z objawami po szczepieniu?Lekarze zalecają, by po szczepieniu przeciwko COVID-19, jeśli pojawią objawy poszczepienne, zastosować zwykłe sposoby na występujące dolegliwości. W przypadku: gorączki, bólu głowy i innych bólów – przyjąć lek na gorączkę, który zwykle pomaga: ibuprofen lub paracetamol zmęczenia, osłabienia – pozwolić sobie na odpoczynek opuchlizny i bólu w miejscu wstrzyknięcia – przyłożyć okład z sody Jeśli objawy po szczepieniu nie mijają po 2-3 dniach albo są bardzo niepokojące, należy zgłosić się do lekarza lub w przypadkach nagłych wezwać pogotowie ratunkowe. Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku jakichkolwiek problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem. Źródła: Aby zdecydować, co zrobić, jeśli po szczepieniu wystąpią powikłania, musisz śledzić dynamikę zmian objawów klinicznych. Tendencja do pogorszenia samopoczucia, stabilny wzrost wskaźników temperatury, więcej niż 1 raz wymioty i biegunka, duszność czy pojawienie się zjawisk nerwowych są powodem pilnej wizyty u lekarza weterynarii. Reakcje anafilaktyczne po szczepieniach u dzieci - zapobieganie i leczenie. Wytyczne belgijskiej Najwyższej Rady ds. Zdrowia dla personelu poradni pediatrycznych i gabinetów szkolnych - komentarz Anaphylaxis after vaccination of children: review of literature and recommendations for vaccination in child and school health services in Belgium Anouk Vanlander, Karel Hoppenbrouwers Vaccine, 2014; 32: 3147–3154 Pełna wersja artykułu dostępna jest w „Medycynie Praktycznej-Szczepieniach” 2/2016, s. 31-45. Komentarz dr n. med. Hanna Czajka Poradnia Chorób Zakaźnych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym im. św. Ludwika w Krakowie Biorąc pod uwagę liczbę szczepień wykonywanych powszechnie u noworodków, niemowląt i dzieci na całym świecie, reakcja anafilaktyczna (wstrząs anafilaktyczny) jest bardzo rzadkim niepożądanym odczynem poszczepiennym (NOP). Ryzyko wystąpienia tego rodzaju NOP wzbudza jednak zrozumiałe obawy zarówno rodziców szczepionych dzieci, jak i pracowników ochrony zdrowia wykonujących szczepienia. Przedstawione w komentowanym artykule zalecenia i wytyczne są przeznaczone dla pracowników ochrony zdrowia realizujących szczepienia w poradniach pediatrycznych i gabinetach szkolnych na terenie Belgii, ale mogą stanowić cenne źródło wiedzy także dla lekarzy i pielęgniarek szczepiących dzieci w Polsce. Według danych australijskich wstrząs anafilaktyczny stanowiący NOP występuje u 1–3 osób/1 000 000 W Stanach Zjednoczonych, zgodnie z danymi opublikowanymi w 2003 roku, ryzyko wystąpienia tego typu reakcji w latach 1991–1997 oceniano na 0,65/1000 000 dawek, a w latach 2009–2011 na 1,31/1000 000 Zgodnie z publikacjami Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego–Państwowego Zakładu Higieny w latach 2013 i 2014 w Polsce odnotowano po dwa przypadki NOP w postaci reakcji anafilaktycznej, co świadczy o małym ryzyku jej Jednak ze względu na brak danych dotyczących liczby podanych dawek szczepionek nie można dokładnie ustalić częstości występowania tego rodzaju NOP w naszym kraju. Reakcja anafilaktyczna jest stanem nagłego zagrożenia życia i wymaga natychmiastowego rozpoczęcia leczenia. Powszechne szczepienie całej populacji dzieci narzuca zatem konieczność opracowania i wdrożenia odpowiednich procedur, właściwego przeszkolenia personelu realizującego te zabiegi medyczne, a także odpowiedniego wyposażenia punktów (gabinetów) szczepień. Autorzy komentowanego artykułu przytoczyli powszechnie akceptowaną definicję „anafilaksji” opracowaną przez Brighton Collaboration, a także wymienili leki przeznaczone do stosowania w razie wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego wraz z określeniem zasad ich przechowywania i dawkowania. Obowiązujące w Polsce przepisy prawa nakładają także na podmioty realizujące szczepienia ochronne preparatami zakupionymi z budżetu Państwa w ramach umów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia obowiązek odpowiedniego przechowywania szczepionek i odpowiedniego wyposażenia punktu (gabinetu) szczepień. Każdy świadczeniodawca wykonujący szczepienia musi zatem posiadać zestaw do udzielania pierwszej pomocy oraz zestaw przeciwwstrząsowy. Zestaw do udzielania pierwszej pomocy obejmuje: rurkę ustno-gardłową, maskę twarzową, worek samorozprężalny, igły, wenflony, płyny infuzyjne i środki opatrunkowe (bandaż, gaza, gaziki), aparat do pomiaru ciśnienia krwi z kompletem mankietów dla dzieci i dorosłych oraz stetoskop. W skład zestawu przeciwwstrząsowego wykorzystywanego przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej wchodzą: woda do wstrzyknięć (aqua pro iniectione) – rozpuszczalnik do sporządzania leków podawanych pozajelitowo, amiodaron (amiodaroni hydrochloridum) 50 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań, dopamina (dopaminum) 40 mg/ml – roztwór do infuzji, adrenalina (adrenalinum) 300 µg/0,3 ml lub 1 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań, furosemid (furosemidum) 10 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań, glukoza (glucosum) 20 lub 40% – roztwór do wstrzykiwań, nitrogliceryna (glyceroli trinitras) 0,4 mg/dawkę – aerozol podjęzykowy, hydrokortyzon (hydrocortisonum hemisuccinatum) 250 mg – proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań lub infuzji, lub odpowiedniki terapeutyczne, lidokaina (lidocaini hydrochloridum) 2% – roztwór do wstrzykiwań, metamizol (metamizolum natricum) 500 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań, chlorek sodu (natrii chloridum) 0,9% – roztwór do wstrzykiwań, wodorowęglan sodu (natrii hydrocarbonas) 84 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań dożylnych, salbutamol (salbutamoli sulfas) 0,5 mg/ml – roztwór do wstrzykiwań, płyny infuzyjne: glukoza (glucosum) 5% – roztwór do infuzji, chlorek sodu (natrii chloridum) 0,9% – roztwór do infuzji, roztwór Ringera (natrii chloridum + kalii chloridum + calcii chloridum dihydricum) 8,6 mg + 0,3 mg + 0,33 mg/ml – roztwór do infuzji dożylnych. Zestaw przeciwwstrząsowy wykorzystywany przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej stanowi obowiązkowe wyposażenie podmiotu udzielającego świadczenia z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, jakimi są szczepienia ochronne. Niezależnie od właściwego wyposażenia gabinetu szczepień, zgodnie z art. 17 ust. 6 Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, osoby realizujące opisywane świadczenia muszą posiadać kwalifikacje wskazane w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 18 sierpnia 2011 roku w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych. Zgodnie z § 6 tego Rozporządzenia osoby przeprowadzające obowiązkowe szczepienia ochronne muszą odbyć w ramach doskonalenia zawodowego kurs lub szkolenie w zakresie szczepień ochronnych i uzyskać dokument potwierdzający ukończenie tego kursu lub szkolenia, względnie dysponować specjalizacją, której ramowy program kształcenia podyplomowego obejmował problematykę szczepień ochronnych na podstawie przepisów o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz przepisów o zawodach pielęgniarki i położnej. Należy także podkreślić, że zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce, wykonując szczepienia poza systemem powszechnego obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego w ramach indywidualnej lub grupowej praktyki lekarskiej, należy zapewnić zarówno odpowiednie warunki łańcucha chłodniczego, jak i wyposażyć gabinet w zestaw przeciwwstrząsowy (p. powyżej). Lekarze oraz zatrudniane przez nich pielęgniarki muszą także posiadać kwalifikacje zgodne z przytoczonymi przepisami. Bezpieczeństwo szczepień zależy także od wywiadu lekarskiego zebranego podczas wizyty kwalifikacyjnej, obejmującego ewentualne reakcje alergiczne w przeszłości. Znaczenie tego problemu obrazują dane amerykańskie, zgodnie z którymi u 85% osób z anafilaksją (klasyfikowaną zgodnie z definicją Brighton Collaboration według stopni 1 i 2) stwierdzono choroby alergiczne w wywiadzie. U 3 z 33 pacjentów stwierdzono anafilaksję w przeszłości, u 16 rozpoznano astmę, a u pozostałych alergię na pokarmy, alergię skórną lub reakcje alergiczne związane z W komentowanym artykule Czytelnik znajdzie bardzo przydatne w codziennej praktyce przykłady pytań, które mogą stanowić wytyczne dla odpowiedniej kwalifikacji do szczepień i ograniczyć ryzyko wystąpienia anafilaksji. Ważne jest także, aby lekarz się zapoznał z charakterystyką każdego produktu leczniczego w celu ustalenia ich składu oraz wyboru odpowiedniej szczepionki (np. w przypadku szczepienia przeciwko HPV osoby uczulonej na drożdże można wybrać produkt, który nie zawiera tego składnika). Na podstawie danych z wywiadu należy także wskazać optymalny czas obserwacji po szczepieniu w warunkach ambulatoryjnych lub w skrajnych przypadkach prowadzić szczepienia w warunkach szpitalnych. Standardowa ambulatoryjna obserwacja powinna trwać około 20–30 minut po podaniu szczepionki, a w sytuacjach wymagających szczególnej ostrożności, według lekarzy włoskich, okres ten należy wydłużyć do 60 Kwalifikując dzieci do szczepień na podstawie wywiadu w kierunku reakcji alergicznych, w niektórych przypadkach obserwację należy wydłużyć do około 4 godzin, a w sytuacjach szczególnych zalecić całodobową obserwację w warunkach szpitalnych. Uzasadnieniem takiego postępowania mogą być przytoczone wcześniej dane amerykańskie, z których wynika, że na 33 przypadki anafilaksji związanej ze szczepieniem, w 8 reakcja ta wystąpiła w ciągu 30 minut, w kolejnych 8 przypadkach w ciągu 30 minut do 3 godzin, w 10 przypadkach po upływie 2–4 godzin, a w 3 przypadkach 4–20 godzin po szczepieniu. Podobnie jak w innych krajach, także w Polsce największe obawy pacjentów z alergią na białko jaja kurzego budzi podawanie szczepionki MMR. W większości są to obawy nieuzasadnione i nie wymagające szczególnego postępowania. Choć reakcje anafilaktyczne zdarzają się także po podaniu szczepionki MMR, to częściej występują one po szczepionce inaktywowanej przeciwko grypie lub po W Polsce w 2014 roku anafilaksja wystąpiła po podaniu szczepienia przeciwko tężcowi i błonicy (Td) oraz po podaniu szczepionki przeciwko WZW typu B. Należy podkreślić, że wprawdzie reakcja anafilaktyczna może wystąpić po podaniu każdej szczepionki, jednak zdarza się to sporadycznie.
Osoba, u której wystąpił wstrząs anafilaktyczny, wymaga szybkiej pomocy, która polega na ocenie jej stanu i podaniu odpowiednich leków aoldman/123RF Wstrząs anafilaktyczny jest sytuacją zagrażającą życiu, która występuje nagle, szybko postępuje i ma uogólniony charakter w organizmie, czyli dotyczy więcej niż jednego układu.
Fot. Fotolia Wstrząs anafilaktyczny, co roku zdarza się w Polsce u 130 tys. osób, nie zawsze jest jednak prawidłowo rozpoznawany, szczególnie u dzieci – alarmują specjaliści z okazji rozpoczynającego się 13 czerwca Światowego Tygodnia Alergii, którego głównym tematem jest zaznaczają jednak, że właściwa i szybka reakcja na wystąpienie anafilaksji powoduje, że nawet tak ciężkie zdarzenie medyczne nie musi zagrażać życiu. Światowa Organizacja Alergii (WAO), co roku poświęca jeden tydzień wybranemu zagadnieniu, które wymaga zwiększenia świadomości zarówno wśród pacjentów, jak i lekarzy. W tym roku od 13 do 19 czerwca tematem przewodnim jest anafilaksja. W 2020 r. na 100 tys. osób z alergiami odnotowano na świecie od 50 do 112 przypadków wstrząsów anafilaktycznych. W Polsce anafilaksja, co roku zdarza się u 130 tys. osób, a około 100 osób z jego powodu umiera – alarmuje prezes Polskiego Towarzystwa Alergologicznego prof. Marek Kulus. Podkreśla, że często nie jest on prawidłowo rozpoznawany, szczególnie u dzieci. "Anafilaksja często nie jest prawidłowo rozpoznawalna, ponieważ diagnoza w pierwszej fazie możliwa jest przede wszystkim na podstawie objawów. Podstawą dobrego rozpoznawania i podejmowania szybkiej reakcji jest stała edukacja w tym temacie, z tego między innymi względu tegoroczny Światowy Tydzień Alergii poświęcony zostanie w dominującej części właśnie wstrząsowi anafilaktycznemu" – podkreśla specjalista w informacji przekazanej PAP. Wstrząs anafilaktyczny jest gwałtowną, zagrażającą życiu reakcją organizmu spowodowaną nadwrażliwością na różne czynniki. Najczęściej występuje on u osób cierpiących na alergie pokarmowe, uczulonych na jad owadów błonkoskrzydłych (pszczoły, osy, szerszenie) oraz leki. Niepokojące są pojawiające się po posiłku, podaniu leku czy użądleniu takie objawy, jak pokrzywka, silny świąd całego ciała, napad kaszlu obrzęk w gardle i obrzęk języka, a także duszność, świszczący oddech oraz silny spadek ciśnienia krwi. "Śmiertelne przypadki dotyczą̨ tych pacjentów, u których reakcja wystąpiła po raz pierwszy, a dotąd nie mieli świadomości, że cierpią̨ na alergię. To są̨ tylko dane szacunkowe, gdyż anafilaksja, jako jednostka chorobowa nie jest ujęta w oficjalnych statystykach" – zaznacza prof. Kulus. Polskie Towarzystwo Alergologiczne przekonuje, że osoby zagrożone anafilaksją powinny współpracować ze swoim lekarzem, aby wiedzieć, na jakie czynniki powinni zwracać uwagę, by uniknąć wstrząsu anafilaktycznego. Pacjenci ci zawsze powinny mieć przy sobie adrenalinę we wstrzykiwaczu czy ampułkostrzykawce, ponieważ najskuteczniejszym sposobem wyjścia ze wstrząsu anafilaktycznego jest, już przy pierwszych oznakach anafilaksji, natychmiastowe podanie domięśniowo adrenaliny. Trzeba to zrobić szybko, ponieważ do wystąpienia niewydolności krążeniowo-oddechowej bezpośrednio zagrażającej życiu w wyniku anafilaksji na pokarmy dochodzi w ciągu 30 minut, w przypadku anafilaksji na jad - 12 minut, a na leki – jedynie 5 minut. W razie braku reakcji organizmu po podaniu adrenaliny (od 5 do 10 min.) konieczne jest podanie drugiej dawki adrenaliny oraz jak najszybsze wezwanie karetki pogotowia. Adrenalinę należy wstrzyknąć w przednio-boczną powierzchnię uda, najlepiej w jednej trzeciej jego górnej części. W razie utraty przytomności osobę dotkniętą anafilaksją trzeba ułożyć w pozycji leżącej z nogami uniesionymi do góry. Na każdej strzykawce czy ampułkostrzykawce jest instrukcja obsługi. Eksperci Polskiego Towarzystwa Alergologicznego zaznaczają, że żadna alergia nie jest przeszkodą, żeby zaszczepić się przeciw COVID-19. Jeśli ktoś w przeszłości przeżył wstrząs anafilaktyczny, przed szczepieniem odbywa konsultację z lekarzem, a po szczepieniu musi zostać pod obserwacją od 30 do 120 minut. Osoby, które zgłosiły przed szczepieniem choroby o podłożu alergicznym poddawane są obserwacji o skróconym czasie od 15 do 30 minut. Dotąd odnotowano w Polsce jedynie około 35 przypadków wstrząsu po szczepieniu na ponad 18 mln zaszczepionych osób – zapewnia PTA. "Odsetek skrajnych reakcji alergicznych jest tak mały, że nie może on być alertem dla każdej osoby z alergią. Należy zaznaczyć, że właściwa i szybka reakcja na wystąpienie anafilaksji powoduje, że nawet tak ciężkie zdarzenie medyczne nie musi zagrażać życiu. Pamiętajmy, że wstrząs anafilaktyczny, który ma miejsce do pół godziny po szczepieniu, będzie natychmiast opanowany przez służby medyczne. Pacjentowi zostanie zaaplikowana adrenalina i będzie pod obserwacją w warunkach ambulatoryjnych" - zapewnia prof. Radosław Gawlik, przewodniczący Oddziału Śląskiego Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. Zaznacza, że szczepienie to polisa na zdrowie swoje i swych bliskich, a alergia nie jest przeszkodą do jego wykonania. "Wszyscy chcemy zacząć żyć normalnie, a taki stan rzeczy umożliwi nam, jako społeczeństwu nabycie odporności zbiorowej, która się pojawi, gdy w pełni, czyli dwoma dawkami, zaszczepionych zostanie 70 proc. mieszkańców Polski" - dodaje prof. Gawlik.(PAP) Autor: Zbigniew Wojtasiński zbw/ agt/ 68mjjQV. 296 222 480 399 473 94 389 334 68